EVRENSEL ORTAK DEĞERLER: İNSAN HAKLARI

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 10 Aralık 1948 tarihinde kabul ettiği ve Türkiye’de 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış olan “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”ne göre “Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide, milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin işbu Beyannamede ilan olunan tekmil haklardan ve bütün hürriyetlerden istifade edebilir.” Bu beyannamede ilan olunan haklar daha sonra hazırlanmış olan uluslararası ve ulusal hukuk düzenlemelerine de temel oluşturmuştur. Yaşama, hürriyet ve kişi emniyeti; Kölelik veya kulluk altında bulundurulmama; İşkence, zulüm, insanlık dışı ve haysiyet kırıcı ceza ve muamelelerin önlenmesi; Herkesin hukuki kişiliğinin tanınması; Kanun önünde eşitlik ve ayrımcılığın önlenmesi; Temel haklara aykırı muamelede milli mahkemelere müracaat hakkı; Hiç kimsenin keyfi olarak tutuklanamaması, alıkonulamaması veya sürgün edilememesi; Özel hayatın, alenin, mesken veya yazışmanın korunması; yerleşim ve seyahat hakkı; iltica ve mülteci muamelesi görme hakkı; vatandaşlık hakkı; evlenme ve aile kurma hakkı; şahsi veya ortak mal ve mülk edinme hakkı; Fikir, vicdan, kanaat ve din hürriyeti hakkı; barışçı toplanma ve dernek kurma hakkı; doğrudan veya seçilmiş temsilciler vasıtasıyla kamu yönetimine katılma hakkı; kamu hizmetinden faydalanma hakkı; sosyal güvenlik hakkı; çalışma, işini serbestçe seçme, işsizlikten korunma ve eşit iş-eşit ücret ve sendikalara katılma hakkı; dinlenme, eğlenme ve ücretli tatil hakkı; barınma, yiyeceğe ve tıbbi bakıma erişim hakkı; bütün çocukların sosyal korunma hakkı; eğitim ve eğitim türünü seçme hakkı; kültürel faaliyetlere serbestçe katılma, güzel sanatları tatma, ilim sahasındaki ilerleyişe iştirak etme ve bundan faydalanma hakkı gibi ve diğer tüm insan hakları hukukça korunma altına alınmıştır. Evrensel ortak değerler olarak insan haklarının en büyük önemi, milli ve milletler arası huzurun sürdürülmesinde, insana verilen değerin yarattığı barış ruhudur.

Türkiye Cumhuriyeti’nin gerek taraf olduğu uluslararası sözleşmeler gerekse bunlarla uyumlu ulusal hukuk düzenlemeleri doğrultusunda hayata geçirmiş olduğu idari ve sosyal yapılanmalar yoluyla, ülkemizde barış ve huzurun sürdürülmesinde insan haklarına verilen önemin yansımaları görülmektedir. Bu kapsamda Niğde ilimizde barışçıl ve hakların gözetildiği, huzurun önceliklendirildiği idare anlayışı doğrultusunda ve ulusal mevzuat kapsamında İl İnsan Hakları Kurulu oluşturulmuştur ve görevini sürdürmektedir.

Temel İnsan Hakları Mevzuatı:

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

İl ve İlçe İnsan Hakları Kurullarının Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik

İL İNSAN HAKLARI KURULU HAKKINDA

Ülkemizde İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları ilk olarak 02.11.2000 tarihli ve 24218 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “İnsan Hakları Kurullarının Görev, Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine dayanarak oluşturulmuştur. Ardından Başbakanlık tarafından 23.11.2003 tarihli ve 25298 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan "İl ve İlçe İnsan Hakları Kurullarının Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik" ile kurulların çalışmalarına ilişkin hükümler yeniden düzenlenmiştir.

İllerde görev yapan “İl İnsan Hakları Kurulu” ve ilçelerde görev yapan “İlçe İnsan Hakları Kurulu’nun kuruluş amacı;

5. Toplumda ve kamu görevlilerinde insan hakları bilincini geliştirmek,
5. İnsan haklarını korumak,
5. İhlal iddialarını incelemek ve araştırmak,
5. İnsan hak ve özgürlüklerinin kullanılmasının önündeki engeller ile hak ihlallerine yol açan sosyal, siyasi, hukuki ve idari nedenleri incelemek, araştırmak ve bunların çözümüne ilişkin önerilerde bulunmaktır.

Bu amaçlar doğrultusunda oluşturulmuş olan Niğde İl İnsan Hakları Kurulu aşağıdaki görevleri yerine getirmektedir:

5. Bakanlık, Başkanlık, Valilik, İl Masası, İl Kurulu üyeleri ve İlçe Kurulları tarafından İl Kurulunun gündemine getirilen konuları değerlendirmek,
5. İnsan hakları ihlal iddialarını incelemek ve araştırmak,
5. İnsan haklarının korunması ve insan hak ve özgürlüklerinin kullanılmasının önündeki engeller ile hak ihlallerine yol açan sosyal, siyasi, hukuki ve idari sebepleri incelemek, araştırmak ve bunların çözümüne ilişkin Valilik makamına önerilerde bulunmak,
5. Her türlü ayrımcılığın önlenmesi için gerekli çalışmaları yapmak,
5. İdarenin uygulamalarında vatandaşlara hoşgörü ve nezaketle yaklaşılmasını sağlamak amacıyla gerekli çalışmaları yapmak,
5. Ayda bir tüm çalışmaları özet olarak Başkanlığa bildirmek.

Tüm bu genel görevlerin yanında Niğde İl İnsan Hakları Kurulu üç Komisyon kapsamında özel çalışmalarda da bulunmaktadır:

Halkla İlişkiler ve İletişim Komisyonu: Bu komisyonun görevleri;

• İnsan haklarına ilişkin dilek, talep ve şikayeti olan vatandaşlarımıza kolay erişim sağlamak maksadıyla şehrin belirli noktalarına ‘İnsan Hakları Başvuru Kutuları’ yerleştirmek ve içindekilerin düzenli şekilde kontrol edilerek tutanakla İl İnsan Hakları Kurulu Başkanlığı’na teslim etmek,
• İletişim ve halkla ilişkiler konularında gerekli çalışmaları yapmak,
• Yazılı ve görsel basınla birlikte internet olanaklarını kullanarak halkı bilgilendirmek,
• İnsan hakları konularındaki çalışmalarda sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapmaktır.

Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Eğitim Komisyonu: Bu komisyonun görevleri;

• Ülkemizin bağlı bulunduğu uluslararası sözleşmeler hakkında bilgilendirme çalışmalarının yanı sıra bu sözleşmeler ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yer alan insan hakları konularında çalışmalar yaparak bilinçlendirme faaliyetlerinde bulunmak,
• İnsan hakları konularında yapılmış yayınlar ve çalışmalar hakkında kurum ve kuruluşlarla birlikte vatandaşlarımızı bilgilendirmek, yerel idarelerle diyaloğu artırmak,
• İnsan hakları konularında gerek medyada gerekse bilimsel platformlarda ve her düzeyde eğitim-öğretim kurumlarında program, konferans, seminer vb. faaliyetleri gerçekleştirmektir.

Araştırma ve İzleme Komisyonu: Bu komisyonun görevleri;

• Genel insan hakları konularının yanı sıra dezavantajlı ve/veya özel ilgi gerektiren toplumsal gruplara (kadın, çocuk, hasta, özürlü, sokak çocukları, çocuk işçiler ve dilenciler, eğitim alamayan çocuklar…vb.), çevre ve trafik sorunlarına ilişkin araştırmalar yapılmasını ve çözümler üretilmesini teşvik etmek,
•  İnsan hakları konularında kurum ve kuruluşlarla araştırma işbirliği yapılması ve gerekli durumlarda ödüllendirme önerilerinde bulunmak,
• Karakol ve nezarethane koşullarına ilişkin tavsiyelerde bulunmak ve sanık haklarına yönelik araştırma ve inceleme yapmak.